Om vernietiging van de bodem tegen te gaan

Producenten en consumenten in Salland moeten snel over op biologisch

‘Heel Salland biologisch’, dat is het doel én de naam van een ‘alarmgroep’ die aan de handrem trekt om een noodstop te maken. Heel Salland biologisch, zowel aan de productiezijde als aan de consumentenkant. Als het aan de initiatiefnemers ligt, is dat doel over tien jaar bewerkstelligt.

Henk Aa, Jan Overesch, Frans Willemsen en Harrie Kiekebosch vinden dat het roer in hoog tempo om moet. “Zoals boeren nu met het platteland om gaan, dat is onverantwoord,” stellen Aa en Overesch en met hun biologische bedrijven geven ze meteen het voorbeeld dat dat ook heel anders kan.

“Het nieuws geeft ons iedere dag gelijk”, aldus Willemsen, “nu weer dat insecten in hoog tempo uitsterven door landbouwgif,” de alarmgroep volgt de discussie rondom een verbod op glyfosaat (roundup) op de voet. Overesch: “Boeren spuiten met dat gif gras dood, ploegen het om en verbouwen er maïs op …”

Deskundigen van Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten zeggen dat de intensivering van de landbouw, met bestrijdingsmiddelen en de uitstoot van ammoniak direct ingrijpt op de natuur. We zijn de afgelopen vijftig jaar per hectare veertig ton mineralen kwijtgeraakt. Er is sprake van verzuring van de bodem. Van vermesting. En van verdroging.

Allemaal biologisch
Salland kent ruim 500 boerenbedrijven. Rond de 25 daarvan is biologisch, vier daarvan zijn melkveehouder. Zouden al die 475 andere boeren wel wíllen overschakelen? Kiekebosch: “we gaan ervan uit dat veel boeren dat best willen, maar dat ze tot hun nek in de schulden zitten. Een meedenkende bank helpt dan. Overesch: “als de bank een schappelijke overgangsfase van twee jaar aanbiedt, dan ben je al een heel eind. En overstappen, heel moeilijk is dat niet. Ik heb het allemaal zelf moeten uitzoeken, maar tegenwoordig is dat allemaal heel helder. Aa: “De gangbare boer rijdt met een grote spuit over de gewassen. Als biologische boer moest je vroeger schoffelen. Gelukkig kan dat tegenwoordig ook mechanisch.”

LTO
LTO is ook gevraagd mee te werken, maar toen deze organisatie voor land- en tuinbouw doorkreeg dat het de alarmgroep echt te doen is om helemaal over te schakelen op biologisch, trok die zich terug. Jammer? “Nee hoor,” zegt Aa, “je kunt beter maar helder weten wat je aan elkaar hebt!”

Consumenten
Heel Salland biologisch, ook aan de consumentenkant, vindt de alarmgroep. Je kunt in de supermarkt lang nog niet alles biologisch kopen. “En toch vindt die consument al aardig zijn weg”, aldus Aa, De verkoopcijfers zijn in één jaar gestegen van drie naar bijna negen procent. Dat is wel drie keer over de kop hè!” Overesch ervaart dat aan den lijve in zijn eigen biologische winkel.

Landelijke pilot
De initiatiefnemers willen van Salland een landelijke pilot maken. “Dat wij het hier uit gaan vinden en dat dan het hele land ons na gaat doen. Laten we bij de komende gemeenteraadsverkiezingen maar eens kijken welke politieke partijen er achter ons gaan staan. De vier initiatiefnemers zien het al helemaal voor zich: Salland als pilot. Een omschakelteam voor raad en daad. Een fonds voor financiële ondersteuning. En dan kijken wat er mogelijk is. “Gewoon uitproberen. Een andere optie is er ook helemaal niet. Op deze weg kunnen we niet verder. Dan verwoesten we de aarde.”