Hoezo beroemd in Heino?
Van vrijstaat in Heino naar Tweede Kamer: Harry van Bommel
Toegegeven, echt heel lang heeft SP Tweede Kamerlid Harry van Bommel niet in Heino gewoond: slechts 7 jaar. Toch kunnen juist tienerjaren erg bepalend zijn. En laat Harry nou van zijn 11e tot zijn 18e hier hebben gewoond hebben!
Na zijn vroege jeugd in Grave doorgebracht te hebben, belandt Harry (1962, Helmond) in 1973 na de kerstvakantie aan de Davenschot. Reden voor verhuizing is het werk van zijn vader die, afkomstig uit het onderwijs, als archivaris bij de provincie Overijssel gaat werken. Het gezin Van Bommel bestaat uit vijf kinderen. Harry is de vierde in rij en heeft drie oudere zussen en een jongere broer. “Ik kwam in de vijfde klas van Brinkzicht, de katholieke lagere school.” Gevraagd naar zijn herinneringen aan het dorp komt Flurk, de Heinose jeugdsoos, als eerste bovendrijven. “Er zaten veel jongeren uit onze wijk bij. Veel mensen van dezelfde generatie, veel import, alhoewel het niet alleen import was. Een van de oprichters is bijvoorbeeld Jan Pellegrom, een Heinoër. Flurk had echt een huiskamer, je ging erheen om koffie of thee te drinken, vrienden te ontmoeten en er werd muziek gedraaid. Het was een plek waar je verkering kreeg, waar een stickie gerookt werd en alcohol gedronken. Kortom, het echte leven van de adolescent.” Met vriend Aart Linder zoekt hij films uit voor de filmavond waar de ‘Flurkers’ voor een rijksdaalder naartoe mogen. Hun keuze wordt voornamelijk bepaald vanuit eigen interesse. Zo is de eerste film Easy Rider. “Ik was in die tijd meer bezig met brommers sleutelen dan met bier. Flurk was echt bijzonder trouwens, ook omdat het door jongeren werd georganiseerd. Een vrijstaat. We hebben onszelf toentertijd niet gerealiseerd hoe bijzonder het eigenlijk was.”
Blanco
Harry doet de middelbare school in Zwolle, op het Thomas a Kempis College. Zijn belangstelling gaat in die tijd vooral uit naar buitenschoolse activiteiten. Dientengevolge doet hij zeven jaar over de HAVO. “Na het TAK wilde ik journalistiek studeren in Utrecht. Ik werd uitgeloot, ging in Militaire Dienst en lootte vervolgens opnieuw mee. Weer werd ik uitgeloot.” Journalisten die hij kent, adviseren hem iets met taal te gaan doen. Het wordt een studie Nederlands en Engels aan de Christelijke Lerarenopleiding in Zwolle. “Eigenlijk met de bedoeling om het een jaar te doen, die journalistiek-studie bleef trekken. Dit bleek echter zo’n leuke opleiding dat ik hem heb afgemaakt.” In zijn Zwolle-tijd wordt hij politiek actief. Voor die tijd stemt hij steevast blanco. De PVDA vindt hij niet links genoeg, PPR en PSP te stoffig. In Zwolle komt iemand van de SP aan de deur. “Het duurde nog een half jaar voor ik me aansloot. Ik word namelijk niet zomaar lid van een vereniging, dan wil ik echt actief zijn. Uiteindelijk werd ik in 1986 lid. Ik kwam terug van een rondreis door de Verenigde Staten, had er op een zomerkamp meegeholpen. Nou, de VS was natuurlijk het toppunt van kapitalisme! De SP was voor mij een voor de hand liggende keuze. Echt sociaal betrokken zijn. Het leuke van de SP is dat het niet alleen bij idealen blijft maar dat het in de praktijk wordt gebracht. Denk aan de afdrachtregeling en de acties die worden gevoerd worden.”
Fanatiek
Vervolgens gaat hij naar Amsterdam. Voor zowel werk, hij geeft les op een MBO-school, als studie: politieke wetenschappen. “Daarover had ik wel twijfels, na die langdurige havo van me. Kon ik dat wel? In ons gezin deed iedereen het gymnasium. Maar inmiddels had ik het HBO goed doorlopen. En beschikte ik over een goede werkhouding.” Na een jaar wordt hij bestuurlijk actief. Hij doet mee aan de deelraadverkiezingen in Amsterdam-Oost. “Andere SP-leden zeiden: hartstikke mooi, maar dat red je niet. Ik moest maar bovenaan de kieslijst staan. Ze daagden me uit en dus werd ik fanatiek.” De SP behaalt één zetel en Harry wordt in 1990 lid van de stadsdeelraad. Vier jaar later komt hij in de Amsterdamse gemeenteraad. Bovendien werkt hij voor de Tweede Kamerfractie van de SP die op dat moment twee zetels heeft. Zelf staat hij nummer 5 op de kieslijst en komt in 1998, wanneer zijn partij evenzoveel zetels behaald, in de Tweede Kamer. Inmiddels is Harry het langst zittende Kamerlid, maar volgend jaar neemt hij na negentien jaar afscheid. Hij wil niet tot zijn pensioen Kamerlid blijven. “En eerlijk is eerlijk, ik heb de meeste dingen wel gedaan.” Veranderde er veel in die jaren? “Vooral de politieke cultuur. Een minister-president die ‘Pleur op’, zegt was toen volstrekt ondenkbaar. En er wordt nu gevloekt en gescholden. Verder is de omloopsnelheid enorm. De gemiddelde zittingsduur van een Kamerlid is vijf jaar en zeven maanden. Heel kort.”
Licht uit
Een bijzondere periode voor Harry, die vanaf het begin buitenlandwoordvoerder is voor de SP, zijn de debatten en het referendum over de Europese Grondwet in 2005. “Tegen de verwachtingen in, we zaten in de oppositie, wisten we dat te blokkeren. Het was een lange campagne met mooie en bijzondere momenten. Er werd door andere partijen een politiek van bangmakerij van stal gehaald: ‘Het licht gaat uit’, ‘Dat wordt oorlog’. Er volgden Kamervragen en debatten. Minister Zalm zei: ‘Ik ga niet folderen’. Maar eindelijk mocht het publiek een keer een oordeel over Europa geven.” Verder is de SP de eerste partij die nee zegt tegen Nederlandse deelname aan oorlog in voormalig Joegoslavië. “Ik durf te zeggen dat dankzij ons ook andere partijen kritischer naar militaire missies zijn gaan kijken. Sinds 1999 heeft elke partij wel een keer nee gezegd.”
Jacquet huren
Nu is hij vaak zes tot zeven dagen per week aan het werk. Politiek actief zijn slokt veel tijd op. “Hoe dichter je op de mensen zit, hoe meer ze een beroep op je doen. In Amsterdam werd ik op zondag gebeld of ik al in mijn brievenbus had gekeken en hoe laat ze me over de langs gebrachte brief konden bellen. Dat is zo dwingend! In de Tweede Kamer is dat nog erger. Je kunt niet zeggen: ik ben nu politicus, en straks niet. Ik kan me niet voorstellen dat een volgende baan drukker is.” Dat wordt geen bestuursfunctie. Harry hoopt met zijn ervaringen in zowel lokale als internationale politiek in het buitenland een rol te kunnen spelen. “Toch een beetje de leraar die erin zit.” Een bijzondere eer was dat hij dit jaar tijdens Prinsjesdag lid van de commissie van in- en uitgeleide mocht zijn. “Erg leuk, ik hou van traditie en folklore. Speciaal voor de gelegenheid een jacquet huren. Overigens vind ik de Glazen Koets mooier dan de Gouden Koets.” Ontspannen doet hij het liefst op de motor. Een uurtje rijden in de omgeving, Vinkeveense plassen, Naardermeer, vindt hij heerlijk. Even de gedachten laten gaan. “Ik realiseer me ineens dat ik mijn eerste motor in Heino kocht, daarmee reed ik naar het TAK.”
